Jak wygląda jenot?

Jenot jest zwierzęciem nieco mniejszym od lisa. Tułów ma długi, krępy, nogi długie, głowę małą z krótkim, spiczastym pyskiem. Zaokrąglone uszy ledwo wystają z długich włosów głowy. Zęby charakterystyczne dla drapieżnika-wszystkożercy. W porównaniu z uzębieniem lisa kły są słabiej rozwinięte, powierzchnia cierna zębów trzonowych szersza. Formuła zębowa: 3 1 4 2 górne + 3 1 4 3 dolne = 42. Krótki ogon nie przekracza 1/ 3 długości ciała. Futro zimowe tworzą bardzo długie ościste włosy (120 mm) i gęsty włos puchowy. Długi włos pokrywa równomiernie całe ciało włącznie z głową i ogonem. Tylko kończyny, pysk, i zewnętrzna strona uszu pokryte są krótkim, gęstym włosem. Włosy na kończynach, uszach, wokół oczu i na policzkach są ciemnobrązowe lub prawie czarne, na bokach szyi, bakach, czole i pysku białożółte. Włosy porastające policzki i boki głowy tworzą charakterystyczne bokobrody. Włosy ościste na grzbiecie, łopatkach i ogonie są ciemnobrunatne lub czarne, tworząc jakby krzyż. Brunatnoszare umaszczenie boków przechodzi w żółtoszare na brzuchu. Futro letnie pozbawione włosów puchowych jest jaśniejsze od zimowego, o odcieniu rudobrązowym. Stopy są nieowłosione.
Odcisk tropu jenota ma wymiary ok. 6-7x 4-5 cm i różni się wyrażnie od tropu lisa. Jest on bardziej okrągły, palce szeroko rozstawione, a odciski pazurów wyrażnie odciśnięte. Rysunek wolno poruszającego się jenota jest zygzakowaty, idącego truchtem podobny do psiego, galop do lisiego. Na rysunku odcisk prawej przedniej łapy jenota i schemat jego tropu.

Odchody jenota są kiełbaskowate, długości 4-6 cm, średnicy 2-3 cm, barwy czarniawej, przetykane dużą ilością niestrawionych części roślin.

Jaka jest wielkość jenota?

Długość ciała dorosłych osobników wynosi 65-80 cm, ogona 15-25 cm, tylnej stopy 10-13 cm, ucha 2,5-5 cm. Masa ciała latem wynosi 4-6 kg zimą zaś 6-10. Długość kondylobazalna czaszki 103-127 mm, szerokość jarzmowa 60-75 mm. Dymorfizm płciowy praktycznie u jenota nie istnieje.

Jaki jest tryb życia jenota?

Jenoty są aktywne nocą, tylko w czasie lata można je spotkać rano i wieczorem. Zachowują się bardzo ostrożnie. Dnie spędzają w norach lub legowiskach w gęstych trzcinach czy zaroślach. W czasie żerowania przeszukują brzegi zbiorników wodnych, chodzą po płyciznach. Doskonale i chętnie pływają. W lesie poruszają się wolno, przeszukując starannie różne zakamarki. Po odkrytych haliznach przebiegają szybko. W razie niebezpieczeństwa warują, starając się wtopić w tło otoczenia. Czasem zamykają oczy i udają martwe, by przy nadarzającej się okazji szybko i niespodziewanie czmychnąć. Tam gdzie jest ich dużo, często 2 lub 3 osobniki żerują w pobliżu. Węch mają doskonały, wzrok i słuch dość słaby. Nory kopią nie dalej jak 500 - 800 m od brzegów wód. Są one proste, zazwyczaj z jedną komorą i jednym wyjściem długości 3 - 6 m. Za komorą znajduje się jeszcze krótki odcinek ślepej nory. Częściej jednak korzystają z opuszczonych nor borsuczych czy lisich. Przystosowują je do swych potrzeb wyściełając gniazdo i zatykając zbędne wyjścia. Nory utrzymane są w czystości. W odległości 10-15 m od wyjścia znajdują się jamy wypełnione kałem. Kału nie zagrzebują. Latryny ukryte są często pod nawisami świerków. Nory zajmują w październiku po uformowaniu par i przebywają w nich z krótką wiosenną przerwą do lipca, tj. do usamodzielnienia się szczeniąt. W lecie korzystają z nor doraźnie, częściej spędzają dnie w legowiskach usłanych w trzcinach lub gęstych zaroślach, pod wykrotami, nawisami świerków czy też stogami siana.

Teren łowiecki jenota może wynosić 1 - 12 km2. Długość łowieckich wędrówek zmienia się zależnie od pory roku. Zimą i późną jesienią wynosi 3 km, wczesną wiosną 15-20 km, .w pozostałych okresach 6-12 km. Część zimy jenoty przesypiają, mniej więcej od końca grudnia do końca stycznia, czasem lutego. Sen ten nie jest jednak głęboki. W ciepłe pogodne noce jenoty wychodzą z nory do miejsc oddawania kału i na krótkie poszukiwanie żeru, nie oddalając się więcej jak na 150 - 200 m. Na zimę jenoty tyją, tłuszcz podskórny osiąga około 1,5 cm grubości i stanowi 18-23% masy ciała, a wewnętrzny około 3-5% . Zwierzęta, które nie zgromadziły dostatecznego zapasu tłuszczu nie zasypiają na zimę i zazwyczaj giną. W końcu lutego wzrasta aktywność jenotów, powoduje ją głód i sezon godowy. W czasie godów samce wydają głos w postaci skowytu i głuchego mruczenia. Jenoty linieją wiosną najpierw gubiąc włos puchowy, a następnie ościsty. Proces zmiany włosa kończy się w zależności od płci i stanu fizjologicznego od października do grudnia.

Czym żywi się jenot?

Jenot jest wszystkożerny. Zjada jagody, owoce, myszy, ptaki, drobną zwierzynę, zające, króliki, ptaki wodne, a także ryby, gdyż potrafi nurkować. Odżywia się głównie pokarmem pochodzenia zwierzęcego, choć pobiera także, zwłaszcza jesienią, znaczne ilości pokarmu roślinnego. Popow (1956) podaje następujący skład diety jenota w stosunku rocznym: drobne gryzonie - 19%, owady 15%, mięczaki 13%, płazy 12%, gady 7%, ssaki owadożerne 7%, ryby 6%, ptaki 5%, pokarm roślinny 16%. W materiale badanym przez Iwanową (1962) drobne gryzonie stanowiły 50% pokarmu jenota, padlina 14%, owady 11 %, ptaki 7%, płazy 3%, pokarm roślinny 15%.

Jak rozmnaża się jenot?

Młode jenoty osiągają dojrzałość płciową w wieku 8 -10 miesięcy. Są to zwierzęta monogamiczne. Pary formują w październiku, listopadzie. Sezon godowy rozpoczyna się w początkach lutego i w zależności od klimatu i pogody w różnych strefach geograficznych trwa do końca kwietnia. Kopulacja ma miejsce w nocy lub wczesnym rankiem i trwa od 6-7 do 20 min. Cieczka u suk trwa od kilku godzin do 6 dni. W czasie cieczki dochodzi do 2-3 (maksymalnie 5) kopulacji. Po 20-24 dniach cieczka może się powtórzyć nawet u ciężarnych samic. Ciąża trwa 59-70 dni . W ciągu roku bywa tylko 1 miot - w kwietniu i maju, choć spotykano mioty w czerwcu, a nawet we wrześniu. W miocie rodzi się zazwyczaj 6-7 szczeniąt, maksymalnie 15-16 . Laktacja trwa 450 dni, lecz młode już w wieku 1 miesiąca zaczynają korzystać z pokarmu dostarczonego przez dorosłe zwierzęta.

Młode rodzą się ślepe, pokryte krótkim, gęstym, ciemnobrunatnym włosem puchowym. Ważą 60-100 g. Samce są przy urodzeniu cięższe o 5-10%. Oczy otwierają 9 -10 dnia. W 14-16 dniu wyrzynają im się zęby, najpierw górne kły, potem siekacze i kły dolne. W 5 tygodniu pysk z szarego staje się jasnoszary. Formują się bokobrody. Dwumiesięczne jenoty mają już umaszczenie zbliżone do dorosłych. Tempo wzrostu szczeniąt jest bardzo szybkie. Miesięczne ważą 500-600 g, 2-miesięczne - 1100-1300 g. 3-miesięczne -2500-2900 g, 4-miesięczne - 4000 g, a w piątym miesiącu życia dorównują wielkością dorosłym. Żyją przeciętnie 1,5 - 2,0 lat, maksymalnie 10 -11 lat.

Jakie jest znaczenie gatunku?

Jenot jest u nas obcym elementem przyrodniczym. Chociaż w ciągu roku odżywia się przeważnie drobnymi gryzoniami i bezkręgowcami, jednak wiosną i latem może specjalizować się w pustoszeniu naziemnych i nadwodnych gniazd i lęgów ptasich, redukując pogłowie kaczek i kuraków leśnych . Na przedwiośniu może być groźny dla osłabionych saren. Jest konkurentem znacznie cenniejszych rodzimych gatunków - lisa i borsuka oraz roznosicielem groźnych chorób i pasożytów (wścieklizna, świerzb). Z racji trybu życia i wszystkożerności jest bardzo trudny do zredukowania i wytępienia.

Jak poluje się na jenoty?

Dobre wyniki polowania można osiągnąć z odpowiednio ułożonymi psami penetrując jesienią brzegi wód, a późną jesienią z norowcami wypłaszającymi jenoty z nor. Pies nie może dążyć do zwarcia i duszenia jenota w norze, musi go nękać i wyganiać. Trzeba bardzo uważać, bo strzela się do jenota wystawiającego głowę z nory. Opuszcza on norę bardzo niechętnie. Można też polować w ciepłe zimowe noce na zasiadce w pobliżu nor, kiedy jenoty wychodzą do swych latryn. Polowania te są szczególnie skuteczne, jeśli w pobliżu nory wyłoży się padlinę. Czasem w nocy, jenot reaguje na wab - kniazienie zająca. Do polowań na jenoty używa się śrutu średnicy 3,25 - 3,75 mm. Skórę ściąga się systemem workowym. Należy ją starannie mizdrować i odtłuścić.